اختلال کلیپتومانیا و راه های مقابله با آن
اختلال کلیپتومانیا یا جنون دزدی چیست؟
کلیپتومانیا یک اختلال نادر، ولی جدی است که در صورت عدم درمان می تواند باعث درد روحی زیادی برای فرد مبتلا و عزیزانش شود.با مجله روانشناسی پیونی همراه باشید.
این اختلال ناتوانی در برابر مقاومت نسبت به سرقت اقلام است
که عموما وسیله هایی کم ارزش هستند و فرد مبتلا به آنها نیازی ندارد.
کلیپتومانیا یک اختلال نادر، ولی جدی است که در صورت عدم درمان می تواند
باعث درد روحی زیادی برای فرد مبتلا و عزیزانش شود.
نوعی اختلال کنترل تکانه است که با مشکلات خودکنترلی عاطفی یا رفتاری مشخص می‌شود.
اختلال کنترل تکانه
ناتوانی برای مقاومت در مقابل یک تکانه یا تمایل به انجام اقدامی
که آشکارا برای خود یا دیگران خطرناک است.
اگر فرد دچار اختلال کنترل تکانه باشد،
مقاومت کردن در برابر وسوسه‌ی انجام اعمال افراطی،
یا کارهایی که برای خودش و دیگران مضر است بسیار سخت است.
تعداد زیادی از افراد دارای این اختلال با شرم پنهان زندگی می‌کنند،
زیرا آنها از مراجعه به پزشک و درمان برای سلامت روانشان می‌ترسند.
اگرچه برای کلیپتومانیا درمان قطعی وجود ندارد،
ولی دارودرمانی یا روان‌درمانی قادر است به پایان چرخه‌ی دزدی اجباری کمک کند.
علائم بیماری کلیپتومانیا
ناتوانی در مقاومت دربرابر تمایلات قدرتمند، نسبت به آیتم‌های دزدی‌ای که به آنها نیازی ندارند.
احساس تنش، اضطراب و برانگیختگی در آنها افرایش می‌یابد که سرانجام منجر به سرقت می‌شود.
لذت، آسودگی و یا خشنودی در حین سرقت.
احساس گناه شدید، پشیمانی، خودبیزاری، شرم و ترس از دستگیری، بعد از سرقت.
بازگشت تمایلات و تکرار چرخه‌ی کلیپتومانیا.
ویژگی‌های افراد دارای کلیپتومانیا:
برخلاف دزدان معمولی، برای منافع شخصی دزدی نمی‌کنند.
آن ها به‌سادگی دزدی می‌کنند؛ زیرا این اختلال خیلی قوی است
و آن ها نمی‌توانند در مقابل آن مقاومت کنند.
سرقت‌ها معمولا خودبه‌خود، بدون برنامه یا کمک و همکاری دیگران رخ می‌دهند.
اغلب از مکان‌های عمومی مانند مغازه‌ها، سوپرمارکت‌ها و… دزدی می‌کنند.
بعضی از آنها نیز از دوستان و آشنایان خود؛ مثلا در مهمانی.
معمولا اقلام دزدیده شده ارزشی برای شخص دارای کلیپتومانیا ندارند
و او می‌تواند به آسانی از عهده خریدشان بربیاید.
اقلام دزدیده شده معمولا مخفی می‌شوند و هرگز مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
یا ممکن است اهدا شوند، به خانواده و دوستان داده شوند
و یا حتی به مکانی که از آن دزدیده شده بازگردانند.
اصرار و تمایل به دزدی می‌آید و می‌رود و یا ممکن است در هر دوره با شدت متفاوت رخ بدهد.
افراد دارای کلیپتومانیا اگر نمی توانند دزدی را متوقف کنند،
باید به دنبال مشاوره‌ی پزشکی باشند.
اما تعداد زیادی از افراد مبتلا نمی‌خواهند
به دنبال درمان بروند، زیرا آنها می‌ترسند دستگیر و یا زندانی شوند.
اگرچه یک متخصص سلامت روان معمولا سرقت‌های آنان را به مقامات گزارش نمی‌کند.
البته برخی از افراد نیز به‌دلیل ترس از گرفتار شدن و عواقب قانونی به‌دنبال کمک پزشکی هستند.
اگر یکی از عزیزانتان دچار کلیپتومانیا است:
اگر مشکوک هستید که یکی از دوستان نزدیک و یا اعضای خانواده‌تان ممکن است به کلیپتومانیا مبتلا باشد،
به آرامی نگرانی‌های خود را با او درمیان بگذارید.
به خاطر داشته باشد که کلیپتومانیا یک وضعیت سلامت روان است نه یک نقص شخصیت.
بنابراین بدون سرزنش یا اتهام به فرد نزدیک شوید.
ممکن است تاکید بر این نکات مفید باشد:
شما نگرانید؛ زیرا به سلامت عزیزانتان اهمیت می‌دهید.
شما نگران خطرات سرقت اجباری، مانند دستگیر شدن، از دست دادن شما
و یا آسیب رساندن به یک رابطه‌ی ارزشمند هستید.
شما می‌دانید که در بیماری کلیپتومانیا، میل به دزدی ممکن است آنقدر قوی باشد
که فقط با تمرکز و تلاش روی این موضوع میتوان درمقابل آن مقاومت کرد.
درمان‌های موجود ممکن است برای کاهش میل به دزدی و زندگی بدون شرم و اعتیاد کمک کنند.
و در آخر اگر برای آماده کردن این مکالمه به کمک نیاز دارید با پزشک خود صحبت کنید.
او ممکن است شما را به یک متخصص بهداشت روان ارجاع دهد
که می‌تواند به شما کمک کند تا راهی برای مطرح کردن نگرانی‌های خود،
بدون ایجاد احساس تدافعی یا تهدید به عزیزتان، برنامه‌ریزی کنید.
علل بیماری:
علل کلیپتومانیا شناخته نشده است.
چندین نظریه نشان می‌دهد که تغییراتی در مغز ممکن است ریشه کلیپتومانیا باشد.
تحقیقات بیشتری برای درک بهتر این علل احتمالی موردنیاز است
اما ممکن است کلیپتومانیا با موارد زیر مرتبط باشد:
مشکلاتی مربوط به یک ماده شیمیایی طبیعی مغز (انتقال‌دهنده عصبی) به نام سروتونین.
سروتونین به تنظیم خلق و خو و احساسات کمک می‌کند
و سطوح پایین سروتونین، در افراد مستعد رفتارهای تکانشی رایج است.
اختلالات اعتیاد‌آور:
دزدی ممکن است باعث آزاد شدن دوپامین (انتقال‌دهنده عصبی) شود.
دوپامین باعث ایجاد احساسات لذت‌بخش می‌شود
و بعضی افراد بارها و بارها برای رسیدن به این احساسات،
عمل خود را که ممکن است مضر باشد تکرار می‌کنند.
سیستم اپوئیدی مغز:
هوس‌ها توسط سیستم اپوئیدی مغز تنظیم می‌شوند.
عدم تعادل در این سیستم می‌تواند مقاومت دربرابر اصرار و تمایلات را دشوارتر کند.
سابقه خانوادگی:
داشتن بستگان درجه یک مانند والدین یا خواهر و برادر مبتلا به کلیپتومانیا،
اختلال وسواسی فکری-عملی یا سایر اختلالات ممکن است خطر ابتلا به کلیپتومانیا را افزایش دهد.
داشتن یک بیماری روانی دیگر:
افراد مبتلا به کلیپتومانیا اغلب یک بیماری روانی دیگر دارند
مثل اختلال دوقطبی، اختلال اضطراب، اختلال خوردن، مصرف مواد و یا اختلال شخصیت.
عوامل خطر:
کلیپتومانیا غیرمعمول در نظر گرفته شده است
بعضی مردم مبتلا به کلیپتومانیا ممکن است هرگز به‌دنبال درمان نباشند
و یا آنها به سادگی پس از دزدی‌های مکرر زندانی شوند
بنابراین برخی از موارد کلیپتومانیا ممکن است هرگز تشخیص داده نشوند.
کلیپتومانیا اغلب در طول سال‌های نوجوانی یا جوانی شروع می‌شود،
اما می‌تواند در بزرگسالی و یا دیرتر هم شروع شود.
عوارض:
کلیپتومانیا بدون درمان می‌تواند منجر به مشکلات شدید عاطفی، خانوادگی، کاری، حقوقی و مالی شود.
برای مثال شما می‌دانید دزدی اشتباه است،
اما در برابر مقاومت درمقابل این تکانه (وسوسه) احساس ناتوانی می‌کنید.
بنابراین ممکن است با احساس گناه، شرم، نفرت از خود و تحقیر، شکسته شوید.
و یا ممکن است بابت دزدی دستگیر شوید.
درغیر این صورت، شما ممکن است یک زندگی عالی و اخلاقی داشته باشد
ولی از دزدی خود احساس گیجی و ناراحتی داشته باشید.
سایر عوارض و شرایط مرتبط:
سایر اختلالات کنترل تکانه مثل: قمار، خرید اجباری و …
- الکل و سوء مصرف مواد
- اختلال شخصیت
- اختلال خوردن
- افسردگی
- دوقطبی
- اضطراب
- افکار خودکشی، اقدام به خودکشی و خودکشی.
پیشگیری:
چون علت کلیپتومانیا مشخص نیست،
پس هنوز نمی شود که چگونه میتوان بااطمینان از آن جلوگیری کرد.
دریافت درمان به محض شروع دزدی اجباری ممکن است به جلوگیری از بدتر شدن کلیپتومانیا
و همچنین برخی پیامدهای منفی آن کمک کند.
گردآوری: مجله پیونی
