دلایل ایجاد لک صورت و روش‌ های درمان

لک صورت به عنوان عارضه بسیار رایج پوستی، ممکن است به دلایل مختلف اعم از آسیب‌های ناشی از نور خورشید، ماه گرفتگی، لک‌های ناشی از بارداری یا بیماری، لک صورت با منشاء ژنتیکی و … ایجاد شود.

در این مقاله، علاوه بر گزینه های درمانی مختلف رفع کک و مک ها، تفاوت آن ها

با دیگر لکه های پوست صورت و بدن و علت ایجاد لک صورت نیز بیان می شود.

گاهی این لکه‌ها بدون نیاز به درمان خود به خود رفع می‌شوند.

در برخی موارد هم ممکن است به دلیل بی ضرر بودن لک صورت، احتیاج به اقدامات درمانی نباشد

ولی به لحاظ ظاهری، فرد را آزرده سازد و به همین دلیل درپی راهکارهای درمانی باشد.

در ادامه مجله آرایشی بهداشتی پیونی به انواع شایع لک صورت خواهیم پرداخت و درمان مناسب برای آنها را معرفی خواهیم کرد.

لک صورت چیست؟

کک و مک ها به عنوان اصلی‌ترین نوع لک صورت ، لکه های کوچک قهوه ای یا قرمز بر روی پوست هستند

که در اثر قرار گیری در معرض نور خورشید ایجاد شده و ضرری برای فرد به همراه ندارند.

اندازه این لکه ها ۱ تا ۲ میلی متر بوده و معمولا بر روی صورت، گردن، بازو ها، کمر و قفسه سینه پدیدار می شوند.

در اغلب موارد، کک و مک ها در ماه های زمستان محو می شوند.

احتمال پدیدار شدن کک و مک در افراد دارای پوست روشن، موهای قرمز و چشمان سبز نسبت به دیگران بیشتر است.

دلایل ایجاد لک صورت

در یک تقسیم بندی کلی، کک و مک، لک های دوران بارداری و لک های ناشی از آفتاب

و افزایش سن انواع مختلف لک های پوستی را تشکیل می دهد

که هر یک هم به شیوه خاص خودش درمان می شود.

رنگ پوست به وسیله رنگدانه ملانین فراهم می شود .

رنگدانه ملانین بعنوان یک پلیمر مخلوط تعریف شده است.

این ماده عملکرد خویش را به شکلی روی سطح بالای پوست نشان می دهد .

در بسیاری از اشخاص سالم، رنگدانه ملانین بطور مساوی توزیع می شود .

با عوامل گوناگون، این تعادل انتشار مختل می شود .

به دلیل اختلال در توزیع رنگدانه ها ممکن است

لکه های پوستی، کک و مک، خال و لکه های مرتبط با سن ایجاد شود.

لکه های پوستی که ممکن است در پی عوامل گوناگون ایجاد شوند.

نور خورشید

قرار گیری طولانی مدت در معرض نور خورشید سبب افزایش ملانین (رنگدانه قهوه ای پوست)

و ملانوسیت ها (سلول های ملانین) شده و در نتیجه آن لک صورت به وجود می آیند.

ژنتیک

علت ایجاد لک صورت در برخی افراد می تواند وراثتی باشد.

بدن انسان می تواند دو نوع ملانین به نام های یوملانین و فئوملانین تولید کند.

نوع ملانینی که بدن تولید می کند به یک ژن کلیدی در بروز کک و مک ها به نام MC1R بستگی دارد.

یوملانین از پوست در برابر پرتو های مضر فرا بنفش محافظت کرده

و در افراد دارای پوست، مو و چشمان تیره تولید می شود.

رنگدانه فئوملانین در افرادی تولید می شود

که دارای پوست، مو و چشمانی با رنگ روشن تر هستند.

کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت می شود؟

این لک ها در اثر کمبود ویتامین B۱۲ اتفاق افتاده

و در نژادهای با پوست تیره رایج تر است. این لک ها ظاهر لکه لکه دارند.

در اثر کمبود ویتامین A این لک ها گسترده بوده و همراه با برجستگی های مثل پوست مرغ ظاهر می شود .

همچنین در کمبود اسید فولیک، کمبود اسید اسکوربیک( ویتامین سی )

و در انواع کم خونی ها هم لک های مشابه دیده میشود .

دلایل ایجاد لک صورت :لک در اثر مصرف بعضی داروها

بیماری ها و داروهایی خاص هم می تواند عاملی باشد برای ایجاد لک های پوستی.

استفاده برخی داروها می تواند باعث پیدایش لک های پوستی شود

و این لک ها که اغلب در پوست صورت وجود دارد ،

با نور خورشید پررنگ تر و بیش تر خواهد گردید.

با قطع دارو اما این لک ها تا حد زیادی بهبود می یابد و حتی ممکن است کمرنگ تر و محو شود.

مصرف برخی داروها مانند کلرپرومازین، دی پنیسیلامین، هیدانتوئین،

داروهای ضد مالاریا و داروهای ضد سرطان سبب لک صورت می شود.

استفاده طولانی‌مدت قرص ماینوسیکلین در درمان جوش و غرور جوانی،

سبب تیرگی پوست در نواحی جوش های ملتهب و قرمز می شود .

دلایل ایجاد لک صورت :لک ناشی از التهاب پوست

این نوع لک بعد از التهاب های پوستی در اثر بیماری هایی مانند لیکن پلان ( بیماری التهابی پوست و دهان)،

لوپوس اریتماتویا ( بیماری التهابی بافت همبند پوست) پس از سوختگی پوست در اثر افتاب سوختگی یا سوختگی خفیف

با عوامل دیگر، جوش غرور جوانی دست کاری شده، ساییدن پوست برای از بین بردن اسکار ( جای زخم)

و فرو رفتگی پوست در همان محل به وجود می آید .

این لک ها در نژادهای تیره و اشخاص سبزه شایع تر است و بیش تر در نواحی باز بدن مانند صورت رخ می دهد .

همچنین ضربه به پوست، محکم کشیدن کیسه و لیف زبر در حمام

یا مالش پوست ران ها روی یکدیگر هنگام راه رفتن در اشخاص چاق، می تواند سبب ایجاد لک در همان محل شود.

دلایل ایجاد لک صورت :لک ناشی از بیماری ها

لک در اثر بیماری هایی مانند آسم، نارسایی کبدی و کلیوی که در حین حملات آسماتیک،

تیرگی منتشر پوست برای سه تا چهار روز ممکن است وجود داشته باشد.

همچنین در روماتیسم و نارسایی کلیه و سیروز کبدی و برخی بیماری های دیگر تیرگی گسترده ی پوست دیده می شود .

لک هایی با علل متفرقه:

دیگر دلایل ایجاد لک های تیره ی پوست حاوی: ملانیسم یا لک ارثی منتشر بدن؛

لک اطراف دهان؛ لک اطراف چشم و لک در ناحیه پیشانی، لک روی گونه،

لک روی بینی و لک های کوچک قهوه ای در نقاط گوناگون بدن است که می تواند همراه یا بدون علائم دیگر باشند.

عطرها و ادوکلن هایی که دارای ۵- متوکسی پورالن و برگاموت هستند،

درصورتی که بعد از استعمال روی پوست در معرض نور افتاب قرار گیرند،

سبب لک های تیره در پشت گوش، گردن و صورت میشوند .

لک های شغلی هم در اثر تماس با ترکیبات دارای تار مثل آسفالت

و روغن های معدنی، و تماس با نور افتاب بوجود می آیند.

دلایل زیاد دیگری هم در ایجاد لک روی صورت و بدن موثرند که به علت نادر بودن،

یادآوری آن ها ضروری نیست، ولی حتماً بایستی به وسیله پزشک در درهنگام مراجعه مد نظر قرار گیرد.

در حالی که برخی زنان بر این باورند که لک صورت بر زیبایی آن ها افزوده،

برخی دیگر تمایل به رفع آن ها دارند.

انواع لک های پوستی 

هایپرپیگمانتاسیون یا لکه‌های پوستی

هایپرپیگمانتاسیون یا لک پوستی، ناشی از گسترش تراکم

و افزایش تعداد رنگدانه‌ای ملانین در لایه‌های مختلف پوست است.

در این حالت پوست این مناطق، نسبت به سایر نواحی تیره تر یا در موارد نادری روشن تر می‌شود.

این لکه‌های پوستی بسیار رایج هستند و معمولاً بی ضرر می‌باشند.

علل ایجاد هایپرپیگمانتاسیون می‌تواند در نتیجه عوامل ژنتیکی یا آسیب نور خورشید اتفاق بیفتد.

این لکه‌ها نقاط کوچک و مسطحی هستند که ممکن است

قرمز، قهوه ای، برنزه یا سیاه باشند.

لک انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

دلایل ایجاد لک صورت :لک صورت ناشی از التهاباتی مانند آکنه

در برخی موارد بیماری‌ هایی مانند آکنه و عوارض ناشی از جراحت و التهابات پوست،

می‌تواند تغییر رنگ در برخی نواحی پوست و لک پوستی ایجاد کند.

در مورد لک ناشی از آکنه باید متذکر شویم، علاوه بر درمان لک‌ها،

درمان آکنه فعال هم به جهت پیشگیری از ایجاد لکه‌های جدید الزامی می‌باشد.

ملاسما یا لک حاملگی :

ملاسما یکی از رایج ترین دلایل ایجاد لک صورت است

و اغلب در خانم های مراجعه کننده برای درمان لک صورت دیده می شود

که یک لک اکتسابی قهوه ای رنگ است که بصورت اهسته بوجود می‌اید .

به علت این که این لک ها بیش تر در زنان باردار ظاهر می شود یا عود می کند ، به لک های حاملگی شهرت دارد،

ولی می تواند در خانم های مجرد و به ندرت در مردان هم دیده شود.

این لک ها بیش تر در انواع ، پیشانی و چانه دیده می شود و در اشخاص سبزه مشخص است.

تیرگی یا لک پوست معمولاً بعد از زایمان ناپدید می شود ، ولی ممکن است برای ماه ها یا سال ها باقی بماند.

این نوع لک صورت ممکن است بدون علت مشخص یا بصورت خانوادگی،

مخصوصا در افرادی که حتی در تماس با نور افتاب خفیف تیره می شوند ، دیده شود.

برخی خانم‌ها متوجه می شوند که درست پیش از قائدگی، لک ها واضح تر می شود .

ملاسما یا لک حاملگی بطور شایع در خانم هایی که قرص ضد بارداری استفاده می کنند ،

دیده می شود که در تماس با نور آشکارتر میشود .

این خانم‌ها زمانی که باردار شوند، همین لک را پیدا می کنند .

زمان زیادی طول می کشد تا بعد از قطع قرص ضد بارداری، این لک بر طرف شود

و یا امکان دارد که هیچوقت بطور کامل برطرف نشود.

کک مک یا فرکل (FRECKLE):

از عواملی که در بروز این بیماری دخیل هستند

می توان به عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و عوامل هورمونی اشاره نمود .

یکی از مهمترین عوامل بروز کک ومک،

عوامل محیطی مثل در معرض نور افتاب قرار گرفتن بدون پوشش محافظ می باشد .

این امر باعث تشدید این نوع لک ها می شود.

در خانم های باردار یا افراد در سن بلوغ، عوامل هورمونی باعش پیدایش این نوع لک های پوستی می شود

که این اشخاص شاهد افزایش در لکه ها هستند. د

ر بعضی موارد تنش های عصبی و استرس هم سبب پیدایش کک و مک در اشخاص مستعد می شود .

لک های پیری:

بروز لکه های پیری ربطی به بالا رفتن سن ندارد،

بلکه به قرار گرفتن در معرض نور افتاب مربوط میشود .

لکه های پیری، کک و مک های ناشی از نور افتاب هستند،

و تماماً بر پشت دست دیده می شوند .

در افردی که زیاد در معرض نور خورشید قرار می گیرند،

این لکه ها بر روی صورت هم پیدا می شوند .

وجود این لکه ها در اشخاص مسن، عادی است،

ولی در اثر تماس زیاد با افتاب، ممکن است در اواخر دهه های سوم، چهارم و پنجم زندگی هم بروز کنند.

حتی کم قرار گرفتن در معرض افتاب، هم سبب ایجاد لکه های پیری می شوند .

نور خورشید دارای پرتوهای فرا بنفش است که سبب برنزگی و سوختگی پوست میشود .

با بالا رفتن سن، این برنزه شدن، رسوب بیش از حدّ رنگدانه ها را در پوست موجب می گردد.

این لکه ها را لکه های کبدی و لکه های خورشیدی هم می نامند.

درمان انواع لک صورت

کک و مک ها معمولا بی خطر بوده و نیازی به مداخله پزشکی ندارند.

با این حال، انواعی از درمان ها برای روشن تر کردن ظاهر آن ها وجود دارد.

لک صورت در اثر قرار گیری در معرض نور خورشید به وجود می آیند.

متخصصان مراقبت پوست بیان دارند که استفاده متداول از ضد آفتاب در پیشگیری از بروز کک و مک نقشی کلیدی ایفا می کند.

افراد مبتلا به کک و مک باید با یک متخصص پوست معتبر مشورت کرده

و یکی از روش ها یا درمان های ترکیبی زیر را برای درمان کک و مک ها در نظر بگیرند:

پماد های سفید کننده

می توان از پماد های سفید کننده موضعی یا محو کننده ای استفاده کرد

که حاوی موادی همچون کوجیک اسید یا هیدروکوئینون (با غلظت ۲ درصد) می باشند

و در درمان لک صورت بسیار موثر هستند.

این موارد در استفاده بلند مدت توانایی روشن تر کردن کک و مک ها را دارند.

نکته: از آنجایی که این پماد ها می توانند سبب خشکی یا سوزش شوند،

همواره باید قبل از اعمال مستقیم به صورت، بر روی یک ناحیه کوچک امتحان شوند.

رتینوئید ها

رتینوئید ها مشتقات ویتامین A هستند که قدرت روشن کردن رنگ پوست را دارا می باشند.

این مواد با جذب نوع B پرتو های فرابنفش موثر واقع می شوند.

عوارض جانبی رتینوئید ها شامل قرمزی، تحریک پذیری و حساسیت می شوند.

کرایوسرجری برای درمان لک صورت موثر است

کرایو سرجری یک فرایند سرپایی است

که در آن لکه های صورت به وسیله نیتروژن مایع منجمد می شوند.

کرایوسرجری فرایندی ایمن بوده و به ندرت سبب ایجاد جای زخم می شود.

با این حال، امکان خونریزی یا کاهش رنگدانه های آن ناحیه وجود دارد.

لیزر برای درمان لک صورت

برای درمان لک صورت می‌تواند از لیزر نیز استفاده کرد.

لیزر درمانی شامل استفاده از نور جهت رفع لک صورت است.

این فرایند در رفع کک و مک ها موثر بوده اما می تواند

سبب بروز عوارض جانبی از جمله قرمزی یا خارش پوست شود.

قبل از شروع این درمان باید با متخصص پوست در این باره مشورت کرد.

لایه بردارهای شیمیایی

این مواد جهت لایه برداری پوست بر ترکیبات شیمیایی همچون گلیکولیک اسید یا لاکتیک اسید تکیه می کنند.

با انجام این کار لایه تیره و فوقانی پوست از بین رفته و لایه های زیرین به رو می آیند.

امکان دارد مقداری سوزش یا قرمزی به صورت موقت وجود داشته باشد که با گذشت زمان رفع می شود.

استفاده از ضد آفتاب 

ضد آفتاب قادر به درمان لک های صورت و کک مک‌های موجود نیست

اما می تواند از گسترش آن ها جلوگیری کند.

بهترین محصولات ضد آفتاب مواردی هستند که مقدار SPF آن ها ۳۰ یا بیشتر است.

ضد آفتاب را باید در تمامی اوقات سال و ۲۰ دقیقه قبل از خروج از ساختمان استفاده کرد.

همچنین، هر دو ساعت باید آن را بر روی پوست خود تمدید کرد.

درمان خانگی برای رفع لک صورت

امکان دارد درمان های خانگی به اندازه روش‌های پزشکی در درمان لک صورت موثر نباشند.

با این حال، افراد جهت به حداقل رساندن رنگدانه ای شدن پوست از آن ها استفاده می کنند.

هیچکدام از این درمان ها از نظر علمی به اثبات نرسیده اند.

با این حال، تعدادی از این موارد در پایین آورده شده اند:

لیمو

آب لیمو حاوی ویتامین C یا آسکوربیک اسید بوده

که عملکرد فوق العاده ای در روشن تر کردن رنگ پوست دارد.

عسل برای رفع لک صورت

عسل حاوی فلاوونوئید هایی است که از فعالیت تیروزیناز جلوگیری کرده

و ظاهر کک و مک ها را محو می کنند و در درمان لک صورت می‌تواند موثر باشد.

ماست

ماست حاوی لاکتیک اسید است که همچون یک مهار کننده تیروزیناز عمل می کند.

آلوئه ورا

آلوئه ورا فعالیت تیروزیناز را مهار کرده و به همین دلیل تولید ملانین را کاهش می دهد.

پیشگیری از لک صورت

از یک ضد آفتاب با مقدار SPF 30 یا بیشتر استفاده کنید.

در مواقعی که بیرون از خانه هستید هر دو ساعت ضد آفتاب خود را تمدید کنید.

از بیرون رفتن در ساعات اوج تابش نور خورشید (۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر) خودداری کنید.

از لباس ها و کلاه های ضد آفتاب استفاده کنید.

نکات آرایشی برای افراد دارای کک و مک

آرایش خود را با پاکسازی و مرطوب سازی شروع کنید.

در آرایش از زیر سازی (فونداسیون) شفاف استفاده کنید

زیرا زیر سازی مات کک و مک ها را به صورت لکه های تیره و کدر نمایان می کند.

از محصولاتی استفاده کنید که با رنگ پایه پوست شما یکسان باشند.

با استفاده از یک کانسیلر مناسب کک و مک های خود را بپوشانید.

همچنین بخوانید: منافذ باز پوست ، راه های ایجاد و روش های درمان آن

زمان مراجعه به پزشک

کک و مک ها در اغلب موارد بی خطر هستند.

افراد دارای کک و مک نسبت به نور خورشید حساس بوده

و به همین دلیل باید در هنگام رفتن به بیرون از پوست خود محافظت کنند.

در صورت دچار شدن کک و مک به موارد زیر باید با یک متخصص پوست مشورت شود:

• خارش
• خونریزی
• تغییر شکل در اندازه و رنگ

خلاصه

به هر نوع تغییر رنگ در پوست صورت، لک می‌گویند.

بیشتر لکه‌های پوستی بدن بی ضرر هستند،

اما ممکن است افراد به دلایل زیبایی از درمان آنها استفاده کنند.

فقط انواع خاصی از لکه‌های پوستی ممکن است جدی تر باشند.

در صورت ایجاد لکه‌هایی که دچار هر نوع تغییری شده‌اند باید به پزشک مراجعه شود.

گردآوری: مجله پیونی